Okullar açılırken çocuklara özel bazı yetişkin hatırlatmaları;

"Bir bahçede, bahçıvanın ektiğini sandıklarından fazlası büyür.‘‘

İspanyol atasözü

Yaz tatilinin sonuna yaklaşırken bazı çocuklar ilk kez okula başlayacaklar, bazıları ise üst sınıflar için yeniden okula dönecekler. Bu nedenle bazı unsurların altını çizmenin  önemli olduğunu düşünüyorum.

Bir insanın sağlıklı olması demek onun ruhen, bedenen ve sosyal olarak iyi olması demektir. Bu nedenle çocuklarımız okula başlamadan önce bu konularda bir sorun yaşıyorlar mı diye değerlendirmemiz uygun olacaktır. Bedensel sağlıkları açısından rutin takiplerini yapan çocuk hekimine okul öncesi genel bir muayene olmasını, gerekiyorsa ayrıntılı testlerinin yapılmasını tavsiye ediyorum. Kansızlık, vitamin eksikliği veya başka bir problemi varsa tedavi verilmesi gerekecektir. Bu tür tıbbi sorunlar bağışıklık sistemini zayıflatarak sık enfeksiyona yakalanmaya neden olabilir. Bazı vitamin eksiklikleri ise öğrenme güçlüğüne yol açarak okul başarısını düşürebilirler. Ayrıca çocukların okuldaki oyun ve öğrenme ritminin bozulmaması için göz, kulak ve diş hastalıkları açısından da kontrolllerinin yapılması uygun olacaktır.

Çocukları merkez olarak aldığımızda aileler, öğretmenler ve okul yönetimleri  çocukların eğitim döneminde ana belirleyiciler olarak etkinlik göstermektedir. Bu üç belirleyici yapı doğal olarak  çocuğun akademik başarısında ortak hedefi amaç edinmektedir. Bu amaca giden yolda beklenti genellikle uyumlu ve çalışkan çocuk hedefi doğrultusunda ilerlemektedir.  Akademik başarı tabi ki önemlidir, ailelerin ve okulların gurur kaynağıdır ama tek başına  bir insanı hayatta var etmeye yetmeyeceğini düşünüyorum. Birazdan üzerinde duracağım bazı özellikler çocuklarımızda eksik kalırsa akademik başarı çürük bir binadaki görsel güzellikten öteye gidemeyecektir. Ayrıca bir sınıf içinde birbirinden farklı bedensel ve ruhsal özellikleri olan bir sürü çocuk vardır. Bu nedenle bazı çocuklara uyan davranış kalıpları bazı çocuklara uymaz ve onların kendini gerçekleştirme potansiyellerine engel olacak bir noktaya savrulmalarına neden olabilir.

Okula başlama konusunda ebeveynler ve çocuklar oldukça kaygılı olabilirler. Bu kaygının nedenlerinin araştırılması açısından psikolojik danışmanlık alınması çok yerinde bir karar olacaktır. Yine çocukların ve ailelerin bu kaygılarının giderilmesi için eğitim öncesi dönemde öğretmenleri ve sınıf arkadaşları ile tanıştırılması ve okul binasına alışmasının sağlanması işe yarayabilir.

Okul öncesinde veya eğitim dönemindeki çocuklar içsel kaygılarını yatıştırma konusunda yetersiz olabilirler. Bu içsel kaygıları;  dışarıya - okula gitmeyi istememek, karın ağrısı, tırnak yeme, parmak emme, ağlama, çeşitli tikler geliştirme veya parmak ucu etlerini koparma şeklinde yansıyabilir. Bu bulguları dikkate almamız sorunların kaynağına giden yolda önemli birer ipucu olarak değerlendirilebilir.

Her çocuğun doğuştan getirdiği keşif ve merak duygusu zamanla yaratıcılık yönlerini besleyen birer enerji kaynağına dönüşmeye başlar.  Yaratıcılık yönü gelişmiş bireylerden oluşan toplumlar ise bir çok açıdan diğer toplumlardan üstün olacaktır.

Yaratıcılık yönünü geliştiren proje ödevleri veya okul etkinliklerine oldukça sık rastlanmaktadır. Bu konuda iki önemli hususu dikkate almak gerekir.  Bunlardan ilki proje ödevlerinin aileler veya bazı ilgili meslek mensuplarınca yapılması, ardından çocuğun kendisine ait olmayan bir başarıyı sahiplenmesinin beklenmesi. İkincisi ise çocuğun yaptığı ödevin değerlendiriciler tarafında yetersiz bulunup motivasyonunun kırılması. Her iki durum ne yazık ki yaratıcılık yönü öldürülmüş birer çocuk yapısına dönüşe neden olabilir.

Bazı çocuklar aile ortamında aşırı sınır koyularak bazıları ise daha rahat büyütülmüş olabilirler. Bu iki çocuk yapısı zaman zaman karşı karşıya gelebilir.  Bu iki yapının tam ortasında tarafsız bir şekilde durmak ve her ikisi için yeni bir uzlaşı alanı yaratmak sınıf içi dengeyi sağlamada iyi bir adımdır.

Bedensel ihtiyaçlarını bireysel olarak giderme konusundaki  yeterlilik durumları da farklılık gösterebilir.  Bu konuda geride olan çocuklar suçlanmadan ve dışlanmadan  süreci yönetmeye  çalışmak özveri isteyen bir yaklaşım tarzı olacaktır.

Bazı konularda önde olan çocuklarla geride olanlar arasında kıyaslama yapmadan geleceğe dair olumlu beklentiler oluşturma çabası sınıf bütünleşmesi açısından çok önemlidir. Çünkü her çocuğun sahne alabileceği bir alan ve bu alanda başarılı olabilecek potansiyeli vardır. Kuyumcudaki pırlantayı parası olan herkes alabilir ama pırlanta ustası olmak meziyet ve emek ister.

Nice pırlantayı ülkemize kazandıran, kazandırmaya devam eden, varlıklarının kıymeti paha biçilemez tüm öğretmenlerimize gönül borcuyla...