Sevgili Time Kocaeli okurları...

Bilmem hiç ülkenizin veya yaşadığınız bölgenin kültürünü merak ettiniz mi? Ya da böyle bir olgunun varlığı hiç aklınıza geldi mi? Bu yorucu yaşam koşuşturması arasında pek sanmıyorum. Ancak bir farkına varsanız ve merakınızı çekiyor olsa ne kadar büyük bir kayıp yaşadığınızı anlayacaksınız. İşte bu ilde bizlere değerlerimizi tanıtan böylesi çalışkan ve heyecanlı insanlar var. Sevgili Melek ve arkadaşları gibi. Ben Melek kardeşimi çok eskiden beri tanırım. Nasıl mı? Yaptığı kültürel çalışmalarla tabi ki. Melek Portakal Çeliköz. Onun sıcacık yaklaşımı, maviş maviş bakışları ve çalışma azmiyle adeta bir kültür elçisi. En son etkinlikleri ilimizi aştı diyebilirim. Onlarla "Kaz Bayramı"nda buluştuk. Tek kelimeyle mükemmeldi. Şimdi yapacağımız bu röportajla sizlere yaptıkları ve yapacakları tüm çalışmalarını kendisi anlatacak. Okuduğunuzda beni çok daha iyi anlayacağınızı umuyorum.Sevgili Melek Portakal Çeliköz bize kendinizden bahseder misiniz?

Kocaeli-İzmit doğumlu, 3 çocuk annesi, Kültürel Miraslar ve Turizm ile Aşçılık bölümü mezunuyum.

Yöresel ve Kültürel değerlerimize olan ilgimiz ne zaman başladı, bir nedeni var mı?

Kendimi bildim bileli bu alanlara ilgi duyuyorum. Öyle ki kendi kına gecemde yaşıtlarım günün kıyafetleri ile gelin olurken ben 100 yıllık cepken, şalvar ve eski dönem kıyafetleri ile gelin olmayı tercih etmiştim.

Yaşanmışlıkları, seviyorum. Gittiğim yerlerde daha çok müze ve sergi ve kültürel yerleri görmek beni mutlu ediyor. Zaman ve mekandan uzaklaşarak geçmişten gelen eserlerin zamanına gidiyor sanki o anda yaşıyormuş gibi bağ kuruyorum. Bunun nedenini yakın arkadaşlarıma “içimde bir yerel kültür cini var” diyerek açıklıyorum.

Yaşınızın genç olmasına rağmen sizin çocukluk ve genç kızlık döneminize baktığınızda bugünle nasıl bir fark görüyorsunuz?

Her çağın kendine özgü avantajları ve dezavantajları oluyor. Kendi çocukluk ve genç kızlık dönemim; yaşarken farkına varamadığım birliktelik, yardımseverlik, paylaşma, saygı değerlerini bizlere kendiliğinden öğretmiş. Meğer bu değerleri bize öğreten şimdilerde çocuklarımızın yaşayamadığı sokak ve komşuluk kültürüymüş.

O dönemde yabancı ülkelerde olan gelişmiş diye nitelendirilen yaşam şekline  özenirdik. Çocuklarımız bu gelişimin içerisine doğdu. Kendi dönemimizde özendiğimiz gelişim bizlerin içinde yaşamış olduğu ama çocuklarımızın yaşayamadığı unutulmaya yüz tutan değerlerimiz  olarak günümüzde anılıyor.

Bu farkı en aza indirmek bizlerin amacı olmalı diye düşünüyorum.

Yapmak istedikleriniz neler?

Şehrimiz yerel kültürünün yaşatılacağı köy inşa etmek bu köyde gelen misafirleri köy yaşantısına ortak ederek değerlerimizi deneyimleyip gelecek nesillerle paylaşmak isterim.

Özellikle ev hanımlarının kendi öz güven ve becerilerini ortaya çıkaracak projeleri hayata geçirebilmeleri için kadınlarımızı zorlamadan alan ve fırsat yaratmak isterim.

Kocaeli yöresel lezzetleri menüsünden oluşan restoran açarak şehrimiz yöresel tatlarını lezzet hafızasına kazandırmak isterim.

Bugüne dek yaptığınız çalışmalar ses getirdi mi?

Gocaanalar ismi ile anılan, yirmi yılı aşkın süredir dostluğumuzun devam ettiği arkadaşlarımız ile birlikte şehrimiz kültürünü bulduğumuz her fırsatta yaşatmaya çalıştık. Bu alanda farkındalık yaratmış olmalıyız ki yıllar önce şehrimiz tanıtımı için yapılacak olan programda yer aldık. Sizinle de ilk bu vesile ile tanışmıştık. O gün bu gündür bizlere öğrettiğiniz şehri sevmek ve değer katmak düsturu ile hareket etmeye devam ediyoruz.

Aradan geçen zaman içerisinde yollarımız Kocaeli Yerel Kültür Platformu ile kesişti. Kocaeli Yerel Kültür Platformu başkanımız Dr. Metin Şentürk’ün destek ve katkılarıyla Kocaeli Yerel Kültür Platformu Kadın Kollarını kurduk. Kocaeli Büyük Şehir Belediyesi ile şehrin yerel kültürünü yaşatmaya ve aktarmaya yönelik birçok projede yer almanın mutluluğunu yaşadık.

Örnek vermek gerekirse; Kocaeli Yemekleri Kitabı, Kocaeli Türküleri, gelecek kuşaklar adına da çok kıymetli olan iki önemli proje. Yerel ve ulusal kanallarda, fuarlar ve çalıştaylarda şehrimizi, kültürümüzü tanıtma fırsatı bulduk. Bu anlamda Kocaeli Büyükşehir Belediyesine teşekkürü borç biliriz.

Kocaeli Kent Konseyi başkanımız Ali Korkmaz ve genel sekreterimiz Sedat Kösenin  katkıları ve desteği ile Kocaeli Kent Konseyi Yöresel Değerler ve Kültür Çalışma Grubu kuruculuğunu yaparak şehrimiz yerel kültürü ve göçle gelen kültürleri yaşatmaya ve aktarmaya yönelik projelerde yer almanın mutluluğunu yaşıyoruz.

Kocaeli Kent Konseyi öncülüğünde yaptığımız Kaz Bayramı geleneği unutulmak üzere olan değeri kentimize yeniden kazandırdı.

Türk Mutfağı haftasında hazırlandığımız Kocaeli Yöresel Lezzetleri ve sunumu ile takdir topladı.

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi beraberliğinde, Kocaeli Yerel Kültür Platformu ve Kocaeli Kent Konseyi olarak yapmış olduğumuz çalışmalarda yerel ve ulusal kaynaklardan almış olduğumuz geri bildirimlerden ses getiren çalışmalar olduğunu gözlemliyoruz.

Kaz Bayramını coşkuyla kutladınız, Gerçekten çok mükemmeldi. Peki ama bilmeyenlere bu konuda bilgi verir misiniz?

Kaz Bayramı Kocaeli’nin İzmit ilçesi Eseler, Solaklar, Durhasan köylerinde  en az 200 yıldır ocak ayının ikinci yarısında kutlanılan bayram geleneğidir. Geçmiş yıllarda çevre köylerimiz olan Hasanoğlu, Sofuoğlu’nda da bu bayram kutlanırdı. Öyle ki bu bayrama çevre köylerden misafirler davet edilir, o dönemin şartlarında geri dönmeleri mümkün olmadığı için yatılı misafir edilirdi.

Davet edilip gelemeyen misafirlerin kaz payı kendisine gönderilir. Kaz payı gönderilmeyen misafir eksikliğinin sofrada hissedilmediğini düşünerek gönül koyar.

Kaz bayramı sırasında askerde bulunan köy delikanlılarının payı kaz yağı içerisinde saklanır askerden geldiğinde askerden geldiğinde kendisine ikram edilir. Kazın ciğeri ise yürekli olması adına askere gidecek olan delikanlılara yedirilir.

Kazın yağı alınarak kaynatılır bir yıl boyunca kullanılmak üzere stoklanır.

Kaz bayramı öncesi köyde imece usulü tüm köyün kuru yufkalar açılır, bayram günü bu yufkalar ile kuru üzümlü şekerli börek yapılır, kaz suyu ve yağıyla ıslatılmış yufkalardan tirit yapılarak kaz etine sarılır.

Kaz bayram menüsü:

  • Kaz Eti
  • Kuru Yufka - Tirit
  • Taşlık Dolması
  • Ciğer Kızartması
  • Ciğerli Börek
  • Baş Ayak yemeği
  • Üzümlü Börek
  • Kuru Erik Hoşafı
  • Tıkıl ve Peynirli Lokum

En önemlisi ise birlik ve beraberlik içerisinde yenilmesidir.

En çok olması istediğimiz bir proje var mı?

En çok olmasını istediğimiz proje yerel kültürün yaşatılacağı müzeydi. Bu isteğimize Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve Yerel Kültür Platformu beraberliğinde kavuşuyoruz. Çalışmalar son hız devam etmekte. Çorbada tuzumuzun olmasından dolayı gurur duyuyoruz.

Kocaeli Yerel Kültür Platformu Kadın Korosu ile birlikte Kocaeli Türküleri’ni seslendireceğimiz turneler yaparak, şehrimiz türkülerini kulaktan kulağa yaymak, dilden dile aktarmak.

Bir diğer hedefimiz ise yukarıda bahsettiğimiz Yerel Kültürlerin uygulanacağı yaşayan Köy projesi. Bu projeyi hayat geçirebilirsek çocukluk ve gençliğimizin yaşam şeklini, değerlerini yaşatarak geleceğe aktarmış olacağız.

Kocaeli halkına son bir mesajınız olmalı. O zaman ne söylemek isterdiniz?

Kocaeli  sanayi şehri olarak bilinse de  son donem Turizm alanında geçilen atakla birlikte bu algı zayflamaya başlamıştır.

Şehrimiz aynı gün içerisinde Kartepe’de kayak yaparken, sahillerinde çayımızı yudumlayacak güzellikte alanlara ve mavi bayraklı denizlere sahip. Her bir ilçemiz doğası ve turizmi ile  ayrı ayrı güzellikleri bir arada barındırmakta.

Mutlu şehrimiz Kocaeli'nde bize düşen özümüze sahip çıkarak sözümüzün kıymetini artırmaktır.

Sizlerde gelin bu gizli kalmış cevheri keşfedin

Gözlerinize inanacaksınız.