Skar olarak adlandırdığımız yara izleri vücudun iyileşme sürecinin doğal bir parçasıdır. Yaralanma, deri hastalığı, cerrahi müdahale sonrası hasarlanan deri parçasının onarımı için vücut yara iyileşme mekanizmalarını devreye sokar. Bu süreç kişinin genetik yapısı, cilt rengi, yaralanmanın
şekli ve yerine göre çok farklı şekilde ilerleyebilir. Bazı yara izleri 1-2 yıl içinde kaybolabilirken bazıları belirgin kalabilir. Etnik köken, cilt yapısı, ek hastalıklar, yaş gibi faktörler yara izi için yatkınlık oluşturabilir.
Yara onarımı nasıl yapılır?
Cerrahi olarak ortaya çıkan yaralarda yara izi mümkün oldukça göz önünde bulunmayan yerlerden yapılmaya çalışılır. Fakat bazı ameliyatlar için kesiler görülebilen alanlarda bırakılmak zorundadır. Yaralanmalarda kesiler her bölgede çok değişik şekillerde oluşabilir. Yara onarımı yapılırken cilt üzerinde çok fazla gerginlik olmaması, anatomik olarak ayrışmış benzer yapıdaki dokuların karşılıklı ve tabakalarına göre onarımının sağlanması, yara kenarlarındaki hasarın en az olması, travmatik iplikler kullanılması önemlidir.
Yara bakımı aralıklı pansuman, yaranın nemli tutulması ile düzenli olarak yapılmalıdır. Yara bölgesi güneşten korunmalıdır. Bütün önlemlere rağmen bazen yara izi oluşması kaçınılmazdır.
Yara izi (skar) tedavisinde topikal yöntemler
Yara izi deriden kabarık, düz, deriden koyu ya da açık renkte kalabilir. Kaşıntılı olabilir. Yara izleri tedavisinde öncelikle yüzeyden uygulanabilen tedaviler tercih edilir. Günümüzde en sık tercih edilen yöntem yara üzerine extractum cepae veya silikon jel içeren kremlerin kullanımıdır. Extractum cephe içeren ilaçlar inflamosyonu düzenler, anormal fibroblastları elimine eder anormal yara iyileşmesini engellemeye çalışır. Silikon jel içeren kremler yara üzerinde ince bir tabaka oluşturarak yaranın daha düz iyileşmesini sağlar. Steroid içeren kremler yine yara izleri tedavisinde kullanılabilir.
Yara izi (skar) tedavisinde enjeksiyonlar
Deriden kabarık, kalın, kırmızı görünen keloid veya hipertrofik akar şeklindeki anormal yara iyileşmelerinde yara içine steroid enjeksiyonları yapılabilir.
Enjeksiyonlar ağrı, kaşıntı ve inflamasyonu önemli ölçüde azaltır. Skarın yerine, kalınlığına göre 4-6 hafta arayla enjeksiyonlar tekrar edilebilir.
Deriden çöküntü şeklinde oluşan skarlar için dolgu maddeleri enjeksiyonları kullanılabilir. Kollagen enjeksiyonu yine sar iyileştirmede kozmetik amaçlı kullanılabilir. Enjeksiyonların etkisi kalıcı değildir. Birkaç yılda bir tekrarlanması gerekebilir.
Yara izi (skar) tedavisinde yüzeysel tedaviler
Düzensiz yüzeyli yara izlerinde üst tabaka uzaklaştırılarak alttan daha yeni dokunun iyileşmeyi sağlaması ile daha düz ve daha uygun renk tonu olan iyileşme dokusu oluşturmak mümkün olabilir. Derinin üst tabakasının hızlı dönen bir cihazla soyulduğu dermabrazyon gibi tedaviler akne skarları, yaşlanma ile oluşan güneş lekeleri gibi durumlarda daha çok kozmetik amaçlı uygulansa da yara izi tedavisinde de tercih edilebilir. Kimyasal peeling yine cildin üst tabakasının özel solüsyonlarla uzaklaştırılması şeklinde uygulanan bir tedavidir. Akne skarları, malezma, güneş lekeleri, kırışıklık tedvisi amacıyla kullanılabilir. Lazer tedavileri yara izlerini düzleştirmeye ve yumuşatmaya, renk bozulmasını iyileştirmeye , cilde daha sıkı ,daha genç görünüm kazandırmaya yardımcı olur.
Yara izi (skar) tedavisinde cerrahi yöntemler
Yaranın yerine göre yara izi çıkarılıp daha az gerginlik oluşturacak şekilde yeniden dikilebilir. Eğer yara izi hareketlerde veya başka fonksiyonlarda bozukluk yapıyorsa. Gevşetme, fleple, greftle onarımlar uygulanabilir. Bazen komşu sağlam dokuları kullanarak daha iyi bir skor elde etmek için doku genişleticiler tercih edilebilir. Cerrahi uygulamalarda yeni bir yara izi oluşacağı unutulmamalıdır. Oluşacak yeni yara izi de bazen kişinin genetik yapısına göre beklenmedik bir şekilde iyileşebilir.
Yorumlar (0)